Rzepak to jedna z najważniejszych oleistych roślin uprawnych. Jest wykorzystywany w wielu dziedzinach życia i przemysłu, z jego nasion produkuje się olej i margarynę spożywcze, ale także pokost przemysłowy i paliwo biodieselowe. Śruta rzepakowa służy jako karma dla zwierząt, a słoma może być wykorzystywana jako opał lub przy produkcji płyt pilśniowych. Jest również rośliną miododajną, zapylaną przez pszczoły, a ponieważ powierzchnia jego upraw obejmuje spore areały, jest dla pszczelarstwa szczególnie istotny.

Rzepak, który jest rośliną jednoroczną lub dwuletnią, wysiewa się w sierpniu (odmiana jara, wysiewana wiosną, jest znacznie rzadziej), a kwitnienie następuje w kolejnym roku. Jak widać, okres wegetacji rośliny jest długi i w tym czasie roślina jest narażona na ataki wielu szkodników, które mogą drastycznie zmniejszyć uprawę.

Szkodniki rzepaku

Ochrona przed szkodnikami jest jednym z największych problemów hodowców. Ponieważ roślina ta tworzy obfitą masę zieloną, od czasu wysiewu do zbiorów jest narażona na ataki owadów, co przekłada się na zakłócony rozwój roślin i mniejsze plony. Ponad 30 gatunków owadów żeruje na rzepaku. Do najgroźniejszych jesiennych szkodników należą pchełka ziemna i rzepakowa, tantniś krzyżowiaczek, śmietka kapuściana, gnatarz rzepakowiec, a do wiosennych – słodyszek rzepakowy, chowacz podobnik i pryszczarek kapustnik.

Pchełki ziemne (w tym pchełki czarne, czarnonogie, falistosmugowe i smużkowane) i ich chrząszcze, które żerują na liścieniach i liściach młodych roślin, wygryzają w nich niewielkie otwory. Sprawia to, że rośliny żółkną, tracą wodę i wysychają. Wysyp pchełek może spowodować całkowite zniszczenie upraw, a jest ich tym więcej, im cieplejsza i bardziej sucha jest aura.

Z kolei pchełki rzepakowe są najbardziej szkodliwe w fazie larwalnej, kiedy drążą korytarze w nerwach liści i ich ogonków, przez co rzepak ma tendencje do przemarzania.  Zniszczenie przez larwy stożka wzrostu powoduje też zamieranie roślin, często mylnie przypisywane słabej odporności rzepaku na mróz. Pchełki rzepakowe najliczniej występują w czasie ciepłych zim, jesienią i wczesną wiosną.

Tantiś krzyżowiaczek dorasta do nawet 18 mm rozpiętości skrzydeł, jednak zanim tak się stanie, jego gąsienice żerują na liściach rzepaku zeskrobując z nich dolną skórkę i miękisz. W konsekwencji, w czasie wzrostu rośliny, pęka górna skórka liścia, co prowadzi do wysychania. Tantiś krzyżowiaczek występuje głównie jesienią, niedługo po wysiewie (wrzesień-październik) i jest bardzo niebezpieczny, może spowodować nawet całkowite zniszczenie uprawy.

Muchówka śmietka kapuściana pojawia się najczęściej między wrześniem a listopadem, a jej larwy żerują na szyjce korzeniowej i korzeniach, drżąc w nich chodniki, które nadgniwają i obumierają, co powoduje mniejszą odporność rzepaku na mróz i infekcje.

Gnatarz rzepakowiec żeruje na liściach roślin w fazie larwalnej (wrzesień-październik). Wygryza otwory i powoduje ubytki w tkance liścia, a starsze larwy doprowadzają do gołożerów. Żarłoczność larw powoduje, że mogą doprowadzić nawet do zniszczenia plantacji. 

Wiosną uprawom najbardziej może zagrażać słodyszek rzepakowy, który przegryza pąki rośliny, co powoduje uszkodzenia, doprowadzające do usychania i odpadania kwiatów, choć same larwy, żywiące się pyłkiem kwiatowym nie są specjalnie szkodliwe dla upraw. Chowacz podobnik składa jaja w łuszczynach, w których wygryza otwór. Z jaja wykluwa się larwa, żerująca na zalążkach nasion, których zjada przeciętnie 5, a następnie przepoczwarza się w glebie. Pośrednio przygotowuje warunki do żerowania pryszczarka kapustnika, którego larwy (kilkadziesiąt na jednej łuszczynie) żerują na łuszczynie wysysając soki z nasion i ścian łuszczyn. 

Odpowiednio prowadzona agrotechnika jest sposobem na uniknięcie najpowszechniejszych szkodników rzepaku, jeśli nie pomaga, można sięgnąć po specjalnie dobrane środki chemiczne – zgodnie z zaleceniami i w optymalnym terminie.